Wil je echt iets doen voor het klimaat? Begin met deze zes acties

Klimaatverandering is misschien wel de grootste uitdaging van onze tijd. En veel mensen vragen zich af wat ze zelf kunnen doen. Hoeveel impact heeft het om korter te douchen of minder vlees te eten? (Spoiler: het ene verbruikt 45 keer zoveel water als het andere). We zochten voor jou uit wat de zes meest impactvolle acties zijn die je zelf kan doen om de planeet gezond te houden. En we geven je ideeën uit het Scone team. Als je dit jaar iets wil doen tegen klimaatverandering, is dit een heel goed begin.

1. Ga anders reizen

Voor de meesten van ons is mobiliteit het domein waar de meeste winst te halen valt. De makkelijkste actie die je kan nemen voor het klimaat? Met de trein, auto, fiets of bus reizen in plaats van met het vliegtuig. Want vliegen is de snelste manier om onze planeet op te warmen. Voor elke passagier aan boord van een Boeing 747 die van Amsterdam naar New York vliegt, gaan er maar liefst vier badkuipen vol kerosine mee. Dat maakt minder vliegen dé manier om het milieu flink vooruit te helpen. Zie het zo: voor elke vlucht die je dit jaar niet neemt, bespaar je ongeveer een ton CO₂. Om diezelfde hoeveelheid te compenseren, moet een eik 31 jaar lang groeien.

Nog zo’n actie met een impact van jewelste: je auto minder of helemaal niet meer gaan gebruiken. Een jaar zonder auto bespaart je maar liefst 2,4 ton CO₂. En elke kilometer die je minder rijdt telt. Ook overschakelen naar een autodeelsysteem of een elektrische auto maakt veel uit voor het milieu. Al blijven de koningen van het milieuvriendelijke transport natuurlijk de fiets en je eigen benen.

Vandaag beginnen? Teken de Flight Free pledge om dit jaar minder te vliegen of boek alvast een Interrail pas om dit jaar Europa per trein te gaan verkennen.

Hoe groot is de winst? Groter kan je hem niet hebben: een half jaar zonder auto of één vlucht minder nemen besparen je al één ton CO₂. Groter kan je hem niet hebben: vijf maanden zonder auto of één vlucht minder nemen besparen je al één ton CO₂. Dat is ongeveer 15% van wat de gemiddelde Belg of Nederlander per jaar aan CO₂-uitstoot veroorzaakt.

2. Ga anders eten

Van portobello steaks tot pulled jackfruit burgers: voor heel wat mensen gaat er een wereld aan nieuwe mogelijkheden open wanneer ze voor het eerst plantaardig koken. Plantaardige voeding heeft 10 tot 50 keer minder klimaatimpact dan vlees. Als je een jaar vegan eet bespaar je bijna een ton CO₂. Mooi meegenomen: als je plantaardig eet, verminder je niet alleen de uitstoot van broeikasgassen, maar leef je ook gezonder en heb je een kleinere kans om chronisch ziek te worden.

Vandaag beginnen? Volg vegan chefs Dennis Vink of Eveline Versluys voor massa’s inspiratie om lekker te koken. Wil je meer weten over hoe je duurzaam kan eten? Lees dit artikel of kijk dit filmpje.

Hoe groot is de winst? Stevig. Elke hamburger (rund) die je niet eet, bespaart je maar liefst 1500 liter water en 1,8 kg CO₂. Vegan eten bespaart je jaarlijks een ton CO₂.

3. Kies voor groene elektriciteit

Hoe complex de strijd tegen de opwarming van de aarde ook lijkt, één actie is heel eenvoudig: ga voor elektrisch. Je kan een elektrische auto aanschaffen, maar dat is nog maar het begin. Verwarm je huis met een warmtepomp of vervang je gasvuur door een inductieplaat om klimaatvriendelijk te koken. Kijk ook waar al die elektriciteit vandaan komt. Overstappen naar groene energie is een van de eenvoudigste oplossingen om minder CO₂ uit te stoten.

Vandaag beginnen? Kies een groene stroomleverancier en laat je contract overzetten.

Hoe groot is de winst? Overstappen naar hernieuwbare elektriciteit bespaart 1,6 ton CO2 per jaar. Ook je huis renoveren of verbouwen doet veel: gemiddeld bespaar je daarmee 0,9 ton CO2 per jaar.

4. Zet je geld op groen

Je gebruikt geld natuurlijk vooral om jezelf een beter leven te geven. Maar tegelijkertijd is het een machtig instrument dat je kan inzetten voor een betere planeet. Dat is ook financieel een slimme zet. Onderzoek toont dat de helft van de fossiele brandstoffen die landen of bedrijven bezitten waardeloos zullen zijn tegen 2036. Ondertussen presteren groene investeringsfondsen steeds beter. Je geld op groen zetten loont dus dubbel: je gebruikt je geld voor schone projecten waar mens en planeet beter van worden en die rendabel blijven in de toekomst.

Hoe begin je eraan? Check hoe goed je bank het doet op ethisch vlak en spoor hen aan om het beter te doen of kies voor een bank die de klimaatcrisis niet financiert.

Een andere optie waar steeds meer universiteiten, bedrijven en zelfs volledige landen voor kiezen is divesteren. Dat betekent dat je je geld terugtrekt uit aandelen, obligaties of investeringsfondsen die investeren in vervuilende activiteiten terugtrekt. Heb je (met je bedrijf) aandelen? Check dan of je fonds investeert in fossiele brandstoffen en switch naar fondsen of bedrijven die een positieve impact hebben op de maatschappij.

Vandaag beginnen? De Bankwijzer (België) en de Eerlijke Geldwijzer (Nederland) tonen je hoe je bank scoort op maatschappelijk relevante thema’s zoals klimaatverandering, mensenrechten en belastingontduiking.

Hoe groot is de winst? Die is moeilijk meetbaar in individuele CO₂-uitstoot, want jouw spaargeld draagt samen met miljoenen andere euro’s bij aan investeringen in fossiele brandstoffen. Toch toont het verleden dat banken hun koers wijzigen als hun klanten daarom vragen.

5. Kleine acties thuis met grote impact

Omdat twee derde van de globale uitstoot van broeikasgassen rechtstreeks of indirect door huishoudens veroorzaakt wordt, kan je thuis veel kleine acties met grote impact ondernemen. En dat kan in elke hoek van je huis. Als je de was doet: was je kleren op 30 graden (0,25 ton CO₂ minder per jaar) en droog ze aan de waslijn (0,21 ton CO₂ minder dan een droogkast). Recycleer ( en bespaar 0,21 ton CO₂) en vervang je lichten door duurzame LED-lampen (0,1 ton CO₂).

Vandaag beginnen? Bereken je carbon footprint en check waar in je huis jij het meest impact kan maken.

Hoe groot is de winst? Alle beetjes helpen. Geen van deze acties heeft de impact van minder vliegen of vegetarisch gaan eten, maar samen brengen ze je carbon footprint wel flink omlaag.

6. Doe het samen

Een beter klimaat begint niet bij jezelf, maar bij ons allemaal. Om klimaatverandering aan te pakken, zullen we collectief actie moeten ondernemen. En dat betekent in de eerste plaats erover praten met elkaar. Want valt het je op hoe vaak er een pijnlijke stilte valt als het woord klimaatverandering genoemd wordt op een familiefeest of vergadering met je collega’s? Maar al te vaak negeren we het ongemakkelijke gevoel dat we hebben bij klimaatverandering. Of we delen het met niemand als ‘s nachts het beeld van een oververhitte planeet plots voor ons opdoemt. Maar zoals we geleerd hebben van onderwerpen die ooit taboe waren zoals lgbtq+-rechten of mentale gezondheid: we kunnen pas tot actie overgaan als we erover leren praten.

Volgende stap? Iets gaan betekenen in je gemeenschap. Op beginnersniveau betekent dat: stemmen op een partij die werk maakt van een groen beleid. En natuurlijk kan je meer doen. Steun actiegroepen die politiek doorwegen. Of gebruik het rechtssysteem om rechtvaardigheid op te eisen voor de planeet en de toekomstige generaties. Want bouwen aan een groenere wereld is besmettelijk. Heb jij zonnepanelen op je dak liggen? Veel kans dat je buren dan ook overwegen er te plaatsen. Onderzoek toont zelfs dat het de belangrijkste reden is om zonnepanelen te plaatsen: wie zonnepanelen in zijn buurt ziet, wil ze zelf ook. Voor elke duurzame keuze die jij zelf maakt, zet je dus ook anderen in beweging.

Vandaag beginnen? Download de bèta versie van de Scone app en bereken hoeveel CO₂ jij jaarlijks uitstoot. Daag je familie, vrienden en collega’s uit om zoveel mogelijk CO₂ te besparen.

Hoe groot is de winst? Het potentieel is gigantisch. Als jij besluit om duurzamer te gaan leven is dat geweldig, maar voor elke buur die je overtuigt om hetzelfde te doen, verdubbelt de impact die je maakt.

Meer weten over de cijfers achter dit stuk? We maakten gebruik van onderzoek van de Universiteit van Lundt en het Planbureau voor de Leefomgeving.