Ondernemen voor het klimaat: zo pakt Werner Sels het aan

Op de #COP26 in Glasgow is het aan de Bidens en Johnsons van deze wereld, maar hier spreken we inspirerende ondernemers over welke stappen zij zetten richting een klimaatneutrale wereld.

Vandaag: Werner Sels is oprichter van de ngo Ondernemers Zonder Grenzen, die bossen aanplant in de Afrikaanse Sahelregio. Zo vechten ze tegen verwoestijning en creëren ze welvaart voor de lokale bevolking.

Waarom heb je Ondernemers Zonder Grenzen opgericht?

Ik had lang een IT-bedrijf, maar op een bepaald moment liep ik tegen mezelf aan. Elk jaar streven naar meer winst, is dat nu mijn doel in het leven? Ik heb mezelf toen drie belangrijke vragen gesteld en die blijf ik stellen: Wie ben ik? Waar kom ik vandaan? En waar wil ik naartoe? Toen ik daar eerlijk antwoord op gaf, betekende dat dat er iets drastisch moest veranderen.

Mijn generatie heeft dingen gedaan waardoor we onze kinderen niet meer recht in de ogen kunnen kijken. Ook ik heb jaren gereden met een dieselauto zonder erbij na te denken: liters brandstof reed ik op. En dan kan je twee dingen doen: ofwel negeer je dat gevoel en ga je verder zoals je bezig bent. Ofwel doe je er iets aan. En in mijn geval werd dat; bossen aanleggen aan de rand van de woestijn. Met Ondernemers Zonder Grenzen wil ik tonen dat iedereen een steen in de rivier kan verleggen. Je hoeft geen multinational te zijn of een miljoen op je rekening te hebben staan. En ik voel dat de geesten aan het rijpen zijn. In 2007 verklaarde men mij voor gek, nu snapt elk bedrijf dat bomen planten niet enkel voor geitenwollen sokken is.

Welke rol spelen (kleine) ondernemers in de strijd tegen klimaatverandering?

Iemand die onderneemt, doet grote dingen. Ook als je klein bent en bijvoorbeeld maar twee mensen in dienst hebt, kun je een grote impact hebben. Elke Belg stoot gemiddeld acht tot tien ton CO₂ per jaar uit. Als je die uitstoot voor jezelf en je personeelsleden wil compenseren, kost je dat nog geen 150 euro per persoon. En als je dan nog een paar extra stappen neemt zoals reizen met de trein stimuleren of groene stroom gebruiken, kun je als klein bedrijf makkelijk een voortrekkersrol vervullen in de transitie naar een klimaatneutrale samenleving.

Klimaatpessimist of -optimist?

Ik ben een mens, dus ook ik twijfel soms of we het gaan redden. Maar we kunnen het ons eenvoudigweg niet veroorloven om de handdoek in de ring te gooien. Daar heeft de volgende generatie helemaal niets aan. Als ik met vrienden op café discussieer over klimaatverandering, komen we altijd tot dezelfde conclusie: er is nog heel veel mogelijk om het tij te keren.

Wat we met Ondernemers Zonder Grenzen doen, grenst soms aan het onmogelijke. Aan de rand van de woestijn, in een van de droogste gebieden ter wereld, planten wij bossen aan. We werken in de Sahel van Afrika, waar het slechts drie maanden per jaar regent en er maar 200 tot 400 ml regen valt. Dat is niet veel, maar daarmee doen we het. We slagen erin bossen aan te planten, we gaan verwoestijning tegen en we creëren welvaart voor de lokale bevolking. Dat geeft veel goesting om door te gaan. En het toont dat je zelfs in de allermoeilijkste omstandigheden duurzaam kunt zijn. Als het aan de rand van de Sahara kan, moet het in België en Nederland zeker ook kunnen.

Wie inspireert je?

Klimaatwetenschapper en weervrouw Jill Peeters is een goede vriendin van me en ik heb enorm veel respect voor haar. Omdat ze wetenschapper is helpt ze me om feiten in hun waarde te begrijpen en dat is nodig om de juiste beslissingen te maken. Je kunt overal een boom planten, maar om echt impact te hebben, moet je weten waar en hoe je dat het best kan doen. Wij willen er met onze bossen ecologisch op vooruitgaan door de biodiversiteit te vergroten, maar we zoeken ook naar welke socio-economische hefbomen we daarmee kunnen creëren. Wetenschappers als Jill Peeters en landbouwexpert Patrick van Damme (UGent en CZU Praag), die belangeloos hun expertise met ons delen, zijn dan goud waard.

Wat is jouw persoonlijke tip tegen klimaatverandering?

Die kreeg ik van Jill: beschouw vlees als een delicatesse. Kies één keer per week een goed stukje vlees waar je echt van geniet, in plaats van elke dag vlees te eten zonder erbij stil te staan. Zelf vind ik het heerlijk om op zaterdagavond een malse biefstuk klaar te maken, zeker als die van een Belgisch rund komt dat een goed leven heeft gehad. Het helpt ons gezin om meer vegetarisch te eten en het is een stap die we op dit moment makkelijk konden zetten. Want dat vind ik het allerbelangrijkste: doe stapje per stapje wat je zelf kan doen, zonder mensen te veroordelen die nog niet zover zijn. En doe waar je je goed bij voelt. Iets waar je geen zin in hebt, kan je nooit volhouden.