Minder Spullen Kopen En Tijd Overhouden: Waarom Doen We Dat (Nog) Niet?

Deelnemers op het Scone-platform zijn een bijzonder gezelschap: namelijk mensen die actief duurzame stappen zetten aan de consumptiekant van de economie.

Zulk gedrag is niet vanzelfsprekend in ons tijdperk van “solutionisme”, een ongefundeerd en riskant vertrouwen dat miraculeuze nieuwe technologieën het mogelijk maken om onze economieën gezellig te laten doorgroeien én onze CO₂-uitstoot ondertussen ook nog eventjes te verminderen. Alleen lusten, zonder lasten, heus waar!

Zelfs het IPCC, het klimaatpanel van de Verenigde Naties, stelt dat 1.5 °C opwarming én economische groei tegelijkertijd mogelijk zijn dankzij “nooit eerder vertoonde technologische vooruitgang.” Handig, zo’n glazen bol met roze mist.

Jevons Paradox: slimmere productie leidt tot meer consumptie

In 1865 beschreef de Britse econoom William Jevons al hoe efficiënter gebruik van kolen juist leidde tot méér gebruik van kolen door de industrie: productie en producten werden goedkoper, waardoor de vraag steeg en de productie nog verder toenam.

Tegenwoordig wordt dit aan de consumptiekant het “rebound effect” genoemd. Hoewel landen als België en Nederland honderden miljarden hebben geïnvesteerd in groenere productie, zijn ons gebruik van energie, water, grondstoffen en onze uitstoot van broeikasgassen de afgelopen decennia alleen maar toegenomen.

Een deel van dat verbruik vindt bovendien onzichtbaar plaats buiten onze landsgrenzen. Berekeningen laten zien dat de gemiddelde Nederlander of Vlaming jaarlijks met zijn consumptie twee zeecontainers aan grondstoffen en voedsel onttrekt aan andere landen, schrijft Paul Schenderling in Er is leven na de groei (2022) op basis van cijfers uit EXIOBASE.

In hetzelfde boek becijferen de jonge economen Paul Schenderling en Matthias Olthaar dat er 10 miljoen “verborgen werknemers” zijn, mensen in andere landen die voor de Nederlandse consumptie werken. Dat is meer dan de gehele Nederlandse beroepsbevolking van 9,6 miljoen, en inclusief 2 miljoen werkende kinderen.

We werken allemaal drie maanden voor “de economie”

De ironie wil dat we al decennia lang steeds slechtere waar voor ons geld krijgen: kleding slijt sneller, apparaten begeven het eerder.

“Geplande veroudering” heet dit in ontwerpkringen sinds de jaren zeventig. Slimme marketing verleidt ons steeds weer die halfbakken spullen te kopen.

De uitweg? Sterk zijn en betere spullen kopen die langer meegaan. Op die manier kan een gemiddeld huishouden 10% op zijn uitgaven besparen, volgens de huishoudtool van Postgroei Nederland. Dat betekent een halve dag minder werken!

Als we bovendien vaker het openbaar vervoer zouden nemen, onze spullen laten repareren en op vakantie gaan in eigen land, dan zijn we nog eens 20-30% minder geld kwijt voor een vergelijkbare levensstandaard, nog steeds volgens Postgroei Nederland.

Anders gezegd, we werken een kwart van onze tijd—drie maanden per jaar!— te veel omdat we goedkope of onnodige spullen kopen die bedrijven bij iedere verkoop winst geven terwijl wij er zelf weinig mee opschieten. Typisch gevalletje ‘goedkoop duurkoop’ dus.

Doe je mee?

Wij bij Scone nemen graag en vaak de trein—onderweg werken en geen parkeerplaats hoeven zoeken. We brengen onze spullen naar het Repair Café, waar vrijwilligers apparaten en kleding herstellen.

Hoe ga jij minder consumeren en daarmee geld en tijd overhouden om meer te genieten? We horen het graag in de Scone community.