Wat betekent de slappe uitkomst van COP26 Glasgow voor het klimaat?

De COP26 in Glasgow had veel weg van de examenperiode in de middelbare school: tot in de puntjes voorbereide studenten (hallo, Greta), bluffers die denken dat ze puur op charisma zullen slagen (it’s you, Boris), uitstellers die pas op de de dag van het examen beseffen dat ze hadden moeten studeren (dag, Zuhal) of die zelfs helemaal niet komen opdagen (ehm, Vladimir?).

Het eindoordeel? Om de opwarming van de aarde onder 1,5 graden te houden, scoort het Glasgowpact een dikke onvoldoende. Maar het akkoord dat de 197 landen er in de verlenging toch wisten uit te persen, geeft ook redenen tot hoop. Ja, echt. Dit zijn de lichtpuntjes van de COP26.

Iedereen is aan boord

Ooit geprobeerd om tijdens een etentje met alle tafelgasten één gesprek te voeren? Probeer je dan eens voor te stellen hoe 197 landen met elkaar proberen te praten. Na de slepende onderhandelingen, mag het dus best een half wonder heten dat er in Glasgow überhaupt een akkoord uit de bus kwam. Het is een compromis geworden, maar wel eentje dat de fundamenten bevat voor een ambitieuzer klimaatbeleid, dat wereldwijd gedragen wordt.

En vooral dat laatste is van belang. Want doordat iedereen nu aan boord is gestapt, maakt het pact al een groot verschil. Kijk maar naar het nu al beroemde ‘steenkoolzinnetje’. Op het laatste nippertje dwongen India en China een herformulering af van het ‘uitfaseren’ van steenkool naar het ‘afbouwen’ ervan. Maar zelfs die afgezwakte vorm zorgde ervoor dat de grootste steenkoolbedrijven maandag al stevige verliezen lieten optekenen op de beurs.

De grote boosdoeners worden eindelijk bij naam genoemd

It’s the fossil fuels, stupid. Om de opwarming van de aarde onder de 2°C te houden, moeten we véél minder fossiele brandstoffen gaan gebruiken. Dat lijkt vanzelfsprekend, maar het pact van Glasgow is het eerste klimaatakkoord dat steenkool en fossiele brandstoffen expliciet noemt als bron van de klimaatverandering. Dat maakt het - helaas - historisch.

De uitstoot van methaan gaat omlaag

Ook over die andere klimaatduivel - methaan - werd voor het eerst gesproken in Glasgow. In de marge van de COP26 sloten meer dan 100 landen een akkoord om de uitstoot van het broeikasgas met 70% naar beneden te halen tegen 2030. Dat is goed nieuws, want methaan is maar liefst 31 keer schadelijker voor de planeet dan CO₂.

China en de VS gaan samenwerken tegen klimaatverandering

Tijdens de conferentie in Glasgow kondigden China en de VS aan dat ze nauwer gaan samenwerken om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graden. Dat doen ze door minder methaan en steenkool te gebruiken en strenger op te treden tegen ontbossing. De twee landen zijn de grootste vervuilers ter wereld en samen verantwoordelijk voor meer dan een derde van de wereldwijde CO₂-uitstoot.

Landen moeten hun plannen vanaf nu elk jaar evalueren en aanscherpen

Het Parijsakkoord bepaalde dat de nationale actieplannen van elk land om de vijf jaar geëvalueerd en aangescherpt moeten worden. De COP26 was dus de eerste keer sinds 2015 dat landen concrete acties moesten voorleggen. Daar komt nu verandering in. Eind 2022 moeten alle ondertekenende landen al nieuwe aangescherpte plannen op tafel leggen om hun CO₂-uitstoot te verminderen. Er is dus geen tijd meer voor uitstelgedrag.

De gaten in het systeem voor emissiehandel zijn gedicht

Om wereldwijd naar een netto-nul-uitstoot van broeikasgassen te gaan, rekent het Parijsakkoord op een systeem van handel in uitstootrechten. Zo kunnen vervuilende bedrijven en landen betalen om elders CO₂ uit de lucht te halen. Het systeem is cruciaal om de doelstellingen van Parijs te halen, maar rammelde aan alle kanten. Op de klimaattoppen in Katowice (2018) en Madrid (2019) werd geen akkoord bereikt om het te doen werken, in Glasgow lukte dat wel.

We kunnen het tij nog keren

Is het Glasgowpact genoeg? Natuurlijk niet. Maar klimaat is wereldwijd van bijzaak inmiddels echt een hoofdzaak geworden. En elk land zet ondertussen (vaak te kleine, maar toch) stappen in de juiste richting. Er is nog veel wat we kunnen doen om het tij te keren en gelukkig zijn we daarvoor niet volledig afhankelijk van wat er beslist wordt op klimaattoppen.

Wil jij het beter doen dan onze politieke leiders? Zet dan stappen om klimaatneutraal te gaan leven met je gezin of bedrijf. Bereken alvast je eigen CO₂-voetafdruk via Scone en lees onze tips om minder uit te stoten.